بهترین نسخه‌های بازی DOOM 

Doom: The Dark Ages چه جایگاهی دارد؟

فقط چهار حرف، دو لوله‌ی تفنگ، یک فضانورد خشمگین، و کوهی از دل‌و‌روده‌ی شیاطین لازم بود تا مسیر تاریخِ بازی‌های ویدیویی برای همیشه تغییر کند. سری افسانه‌ای Doom ساخته‌ی استودیوی id Software، نقطه‌ی آغاز بازی‌های شوتر اول‌شخص، بازی‌های پی‌سی، مالتی‌پلیر آنلاین، مدسازی انجمنی، اسپیدرانینگ، و خیلی چیزهای دیگر بود.

سه دهه گذشته، صنعت بازی هنوز هم در سایه‌ی این شاهکارِ دوزخی نفس می‌کشد. ژانر FPS راه درازی را از زمانی که آن را “Doom-Like” می‌نامیدند طی کرده و خود Doom هم در طول این مسیر تکامل یافته؛ البته با موفقیت‌هایی مختلف. پس، بازی محبوب شما در میان هفت نسخه‌ی اصلی سری چه جایگاهی دارد؟ کدام نسخه‌ها خود را در خون و افتخار می‌غلتانند و کدام‌ها محکوم‌اند تا در دریایی از اجساد فراموش شوند؟

بیایید با هم، نه چندان مهربان اما کاملاً صادقانه، رده‌بندی نهایی Doom را مرور کنیم.

۷. Doom 3 (۲۰۰۴)

بازی Doom 3 نتیجه‌ی یک اولتیماتوم از جانب جان کارمک به بقیه‌ی اعضای id بود—و کاملاً هم همین‌طور به نظر می‌رسد. کارمک مصمم بود نسخه‌ای مدرن از Doom بسازد تا توانایی‌های تکنولوژیکی موتور جدید idTech 4 را به نمایش بگذارد. در این زمان جان رومرو دیگر از پروژه رفته بود، و اعضای قدیمی استودیو با این تصمیم مخالف بودند. اما کارمک حرف خودش را به کرسی نشاند.

Doom 3 با تمرکز بر روایت، NPCهای صداگذاری‌شده و ترمینال‌هایی پر از اطلاعات محیطی، سعی داشت سری را مدرن کند. اما نتیجه؟ فضایی تاریک، ترس‌آلود و پر از جامپ‌اسکرهایی که بیشتر حس ترس زنده‌ماندن می‌داد تا هیجانِ تیراندازی.

بزرگ‌ترین مشکل بازی، تاریکی بیش از حد محیط است. نمی‌توانید همزمان از چراغ قوه و اسلحه استفاده کنید—انتخاب با شماست: دیدن دشمن یا شلیک کردن. البته این سیستم استرس‌زا جالب طراحی شده، ولی لزوماً سرگرم‌کننده نیست.

نسخه‌ی BFG Edition این مشکل را با ترکیب چراغ و تفنگ حل کرد، ولی با این کار کل چالش بازی را از بین برد. طراحی دشمنان هم خالی از رنگ و شخصیت است؛ شیاطین نمادین به موجودات بی‌روح و کلیشه‌ای شبیه به زامبی‌های فیلم Doom 2005 تبدیل شده‌اند. Doom 3 بیشتر یادآور موسیقی “نیو متال” است تا هیجان متالیکا. برای خودش بد نیست، اما Doom نیست.

۶. Doom 64

برخی طرفداران معتقدند Doom 64 دنباله‌ی واقعی Doom 1 و 2 است. با نظارت مستقیم id بر توسعه‌ی این نسخه‌ی انحصاری برای Nintendo 64، بازی‌ای خلق شد که خاص ولی فرعی است.

دشمنان با تکنولوژی SGI شبیه Donkey Kong Country رندر شده‌اند و حال‌وهوای بازی بسیار تیره و گوتیک است. نورپردازی رنگی بازی در زمان خودش چشم‌گیر بود. موسیقی جای خود را به فضاسازی صوتی تاریک داده و خبری از HUD و صورت اخموی Doomguy نیست. متأسفانه محدودیت‌های N64 باعث شد انیمیشن‌ها کاهش یابد، و نبود مد چندنفره، یک فرصت طلایی را از بین برد. در کل، Doom 64 جالب و چشم‌نواز است، اما آن‌قدر متفاوت نیست که جایگاهی بالاتر کسب کند. این بازی شاخه‌ای فرعی و زیباست که به جایی ختم نمی‌شود.

۵. Doom II

در دهه‌ی ۹۰، کسی دنبال نوآوری عظیم نبود. Doom II با ۳۲ مرحله‌ی جدید، چند دشمن تازه و تنها یک سلاح اضافی—اما چه سلاحی! Super Shotgun—به پرفروش‌ترین نرم‌افزار سال ۱۹۹۴ تبدیل شد.

اما با وجود این پیشرفت‌ها، Doom II حس یک ماجراجویی یکپارچه مثل نسخه‌ی اول را ندارد. دیگر خبری از اپیزودهای بخش‌بخش‌شده نیست؛ فقط ۳۲ مرحله‌ی متوالی و آسمان‌نماهای مختلف. طراحی برخی مراحل ضعیف‌تر شده و خود رومرو هم مشارکت کمتری در ساخت بازی داشته است. با این حال، Doom II تبدیل به بستری شد برای شکوفایی جامعه‌ی مدسازها. Final Doom و سایر WADهای معروف، نتیجه‌ی همین بستر بودند.

4. Doom: The Dark Ages (2025)

جدیدترین نسخه در لیست، Doom: The Dark Ages است که برخلاف Doom Eternal، همه چیز را تغییر می‌دهد. نه دیگر پرش‌های دوبل، نه اسلحه‌های شناور، نه ریف‌های متال بی‌وقفه. این Doom، به نوعی Doom Souls است.

گیم‌پلی آهسته نیست اما حساب‌شده است. مبارزات تن‌به‌تن، مبارزاتی چون بوکس با شیاطین است—ضربه بزن یا بمیر. دکمه‌ی پرش حذف شده تا حس نسخه‌ی کلاسیک بازگردد. گلوری کیل‌ها کم‌رنگ شده و میدان‌های نبرد حالا با گلوله‌های کندتر پر می‌شوند. مکانیزم جدید دفاع و Parry با Shield Saw ستون اصلی مبارزات است. همچنین برای اولین بار از Doom 64 به بعد، خبری از مد چندنفره نیست.

با وجود نارضایتی برخی از نبود مولتی‌پلیر، تمرکز بازی روی کمپینی قدرتمند—با اژدهاسواری و نبردهای مکانیکی عظیم—قابل‌تحسین است. آیا این مسیر جدید Doom را تغییر خواهد داد یا فقط یک شاخه‌ی فرعی مثل Doom 64 خواهد بود؟ زمان پاسخ خواهد داد.

۳. DOOM (۲۰۱۶)

پس از شکست Doom 4 در سال ۲۰۱۲—که قرار بود نسخه‌ای خطی و سینمایی شبیه به Call of Duty باشد—id Software برگشت و ریشه‌ها را در آغوش گرفت، اما با تکنولوژی مدرن.

DOOM 2016 ترکیبی فوق‌العاده از وفاداری به گذشته و نوآوری است. اسلحه‌های نمادین با صدایی کوبنده، انیمیشن‌هایی با حس وزنی واقعی و گیم‌پلی‌ای که شما را تشویق می‌کند وسط میدان بپرید، دشمن را تکه‌تکه کنید و با انرژی و مهمات تازه به سراغ بعدی بروید.

در دنیایی که اکثر بازی‌های شوتر سنگرگیری و مخفی‌کاری را تبلیغ می‌کردند، DOOM 2016 با افتخار اعلام کرد: «اگه می‌خوای زنده بمونی، باید حمله کنی!»

سیستم Glory Kill مثل اجرای فینیشرهای مورتال کمبت است، اما در دل یک گان‌پلی شدید. موسیقی متال خالص میک گوردون، ضربان قلب شما را با ریف‌های هفت‌سیم بالا می‌برد. هرچند داستان چندان درگیرکننده نیست و بخش چندنفره‌اش هم بعداً فراموش شد، اما هسته‌ی اصلی بازی آن‌قدر قوی بود که روح Doom را به شکلی مدرن احیا کرد.

۲. Doom Eternal (۲۰۲۰)

بررسی بازی Doom Eternal / سرعتِ جهنمی

در حالی که DOOM 2016 بازگشت باشکوه بود، Doom Eternal جهشی انقلابی بود.

حذف سیستم‌های باقی‌مانده از سبک‌های شوتر قدیمی، اضافه شدن حرکت‌هایی مثل Dash، دیوارنوردی و کراس‌اوورهای عجیب از Metroid Prime و Tony Hawk باعث شد مبارزات سریع‌تر، پیچیده‌تر و شلوغ‌تر شوند.

این بار مبارزه یک پازل مرگبار بود. هر اسلحه و هر دشمن نقش خاصی داشت، و مدیریت منابع (جان، زره، مهمات) به شکل وحشیانه‌ای سرگرم‌کننده بود. زره‌سوز، اره‌برقی و Glory Killها هر کدام مسیر تأمین یکی از منابع بودند و باید آن‌ها را به موقع و درست استفاده می‌کردید.

حتی اگر برخی طرفداران از پلتفرمینگ و سیستم منابع گله داشتند، حقیقت این است که Doom Eternal یکی از شلوغ‌ترین، درخشان‌ترین و جذابترین شوترهای تاریخ است. موسیقی از همیشه پرانرژی‌تر، طراحی مراحل پیچیده‌تر و دشمنان متنوع‌تر از همیشه هستند. یک ارکستر مرگ در بالاترین کوک ممکن…

۱. DOOM (۱۹۹۳)

و جایگاه اول، بدون تردید، متعلق است به افسانه‌ای که همه چیز را آغاز کرد.

DOOM 1993 صرفاً یک بازی نبود؛ یک انقلاب بود. طراحی خلاقانه‌ی مراحل، دشمنان به‌یادماندنی، اسلحه‌های رضایت‌بخش و تجربه‌ای کاملاً بی‌وقفه. بدون بارگذاری مرحله، بدون راهنمایی دست‌و‌پاگیر، فقط شما هستید و ارتشی از جهنم.

تا قبل از Doom، بسیاری نمی‌دانستند PC می‌تواند پلتفرمی جدی برای بازی باشد. اما ناگهان میلیون‌ها نفر عاشق آن شدند. صدها WAD، هزاران ماد و نقشه‌ی سفارشی، ده‌ها پورت برای پلتفرم‌های مختلف و جامعه‌ای جهانی که هنوز هم نفس می‌کشد.

DOOM نه‌فقط استاندارد یک سبک، بلکه تعریف‌کننده‌ی یک فرهنگ بود. عبارتی مثل “Doom-Like” و “Can it run Doom?” تا امروز باقی مانده‌اند. حتی بعد از گذشت بیش از ۳۰ سال، این بازی همچنان بازی می‌شود، مود می‌گیرد، تحلیل می‌شود و الهام‌بخش است… در دنیای گیم، بازی‌های زیادی آمده و رفته‌اند. اما Doom برای همیشه جاودانه است.

منبع: IGN